Een meesterwerk van zichtbeton

Het doel

Het creëren van een lichtdoorstroomde betonsculptuur in een hoogwaardige afwerking.
Naar een ontwerp van sterarchitect David Chipperfield moest de nieuwe uitbreiding van het “Kunsthaus Zürich” een open, lichtdoorstroomd, kubusvormig gebouw worden. Om deze visie te realiseren moest aan strenge specificaties worden voldaan, zoals scherpe kanten op alle hoeken, hoogwaardige architectonische oppervlakken en een uniform voegpatroon op de wand- en vloerplaten.

Het project

Overzicht:
Het uitzonderlijk gedetailleerde ontwerp stelde strenge eisen aan MEVA en de verantwoordelijke bouwonderneming, die een architectonisch meesterwerk in zichtbeton moesten bouwen.

Uitdaging:
De complexe geometrie en de grote aandacht voor details leidden zowel tot architectonische als bouwkundige uitdagingen die innovatieve kracht, knowhow en een zeker instinct vereisten.

Oplossing

1. 1. Aandacht voor detail
       
      a) Het creëren van een uniform voegpatroon
      Een belangrijk aspect bij de planning en uitvoering van het hele gebouw was de specificatie dat alle hoeken scherpe kanten moesten hebben. Bovendien werd het voegpatroon door de architect voor het gehele gebouw gespecificeerd. Deze eisen vormden een grote uitdaging in de centrale hal. Ondanks openingen en trappen op verschillende punten moest het voegpatroon zich exact en zonder verschuiving over de gehele hoogte uitstrekken – zelfs bij de grote balken. De werkzaamheden vereisten derhalve een nauwkeurige planning en moesten tijdens de bouwfase uiterst zorgvuldig worden uitgevoerd.

      Daarom werden de wanden in het hele gebouw uniform opgetrokken met de beproefde wandbekisting Mammut 350. Dankzij een nauwkeurige uitvoering kon het door de architect gewenste voegpatroon worden bereikt. De vloer inclusief de balken op een hoogte van ongeveer 28 m werd gebouwd met MevaFlex.

      Om het gewenste patroon op basis van de afdrukken van de grote Mammut 350 elementen te creëren, werden 3S-bekistingspanelen van de juiste afmetingen voorbereid. De vereiste uitstekende resultaten werden gegarandeerd door het gebruik van nieuwe bekistingsplaten. Na de eerste bekistingsinzet werden de platen omgedraaid, zodat de schone, ongebruikte kant voor de volgende stortfase kon worden hergebruikt.

      b) Ook hier is de regelmatigheid van de uitvoering opmerkelijk,
      want niet alleen het patroon strekt zich gelijkmatig uit over het gehele plafond: uitsparingen voor lampen zijn altijd gecentreerd in de afdruk van de elementen.
       
      

   2. Hoogwaardige oppervlakken met alkus volkunststofplaten
      Bij dit veeleisende project was voor alle oppervlakken een zichtbetonkwaliteit
      vereist. Bijzonder strenge normen golden voor de vergaderzalen, de winkel en de cafetaria. Om aan al deze eisen te kunnen voldoen, heeft MEVA ter plaatse zelf een opleiding georganiseerd over de voorbereiding en het onderhoud van de gebruikte alkus volkunststofplaten.

      Dankzij reparaties met hetzelfde materiaal kunnen krassen en gaten perfect worden gedicht; tegelijkertijd behoudt de plaat zijn essentiële eigenschappen, zodat er geen verkleuring optreedt en gladde, egale oppervlakken worden verkregen. De milieuvriendelijke kunststofplaat met lange levensduur is standaard geïntegreerd in de MEVA bekistingssystemen.
       
      

   3. Uitzonderlijke precisie
      Op andere plaatsen ligt het nauwkeurige voorbereidende werk bij de planning minder voor de hand. Uiterste nauwkeurigheid was vooral vereist bij de bouw van de 1 m dikke buitenmuren, aangezien afwijkingen in de bekistingsnaden waren toegestaan binnen een tolerantiebereik van slechts 1-2 mm. Dit komt overeen met ongeveer een kwart van de SIA-norm 414/1 inzake maattoleranties in Zwitserland. De reden hiervoor is de natuurstenen gevel, die nauwkeurig werd afgewerkt ter hoogte van de hoge vensterfronten en zuilen. Een grotere afwijking zou ertoe hebben geleid dat de betonnen muur onder de gevel zou uitsteken.

      Twee sets Mammut 350 bekistingen werden gebruikt om de 28 m hoge wanden te bekisten in vier stortfases van elk 7 m hoog. De klimkonsole KLK 230 werd gebruikt om de bekisting te plaatsen en nauwkeurig uit te richten. Versterkt met Triplex schuine afschoringen, diende de KLK 230 in dit geval als steiger voor het uitrichten van de hoge kraanunits.

      

   4. Eenvoudige bediening ondanks strenge eisen
       
      a) Een hoge betondrukopname maakt werken makkelijker en sneller
      Dankzij de maatnauwkeurigheid van de bekisting en de hoge mogelijke betondruk van 100 kN/m² was het mogelijk tot 4 m hoogte te storten zonder rekening te hoeven houden met de klimsnelheid – een verademing voor de bouwprofessionals van Marti, die bij dit project steeds de details in het oog moesten houden.

      b) Aanpassingsvermogen bevordert efficiëntie
      De Mammut 350 wandbekisting heeft in de hele hal bewezen een absolute allrounder te zijn. Zo werden de elementen van 3,50 m x 2,50 m horizontaal gebruikt om eerst de hoge trappen te vormen en later ook de 2,50 m dikke balken onder het dak van de grote hal. Om de bekisting uit te richten, werd de klimsteiger KLK 230 aan de wand aangebracht.

      c) Flexibel vloersysteem bespaart tijd
      De vloeren van de tentoonstellingsruimten werden gerealiseerd met de systeemvloerbekisting MevaDec. Het rastervrije systeem vermindert uitrichtingen door de vrije keuze van de richting van de dragers, wat het werk gemakkelijker en sneller maakt. In grotere ruimtes werden de vloeren gemaakt met de vloerbekisting MevaFlex en ondersteund met de flexibele ondersteuning MEP. Bijzondere aandacht werd ook besteed aan de bouw van het atrium, die in vijf stortfasen werd uitgevoerd.

      
      

Het resultaat

Met de uitbreiding heeft Zürich nu een nieuwe architectonische blikvanger en een uitstekend middelpunt voor kunstkenners. Samen zijn Marti AG en MEVA de grote uitdagingen aangegaan en hebben zij een bouwwerk gecreëerd dat lijkt op een betonnen sculptuur.

Aanbevolen producten

• Mammut 350 wandbekisting
• MevaDec vloerbekisting 
• MevaFlex vloerbekisting
• MEP ondersteuningstoren
• Triplex heavy duty props
• KLK klimsteiger

Client:
Marti AG Zurich

Project:
Extension of Zürich Art Museum

Location:
Zurich, Zwitserland

Principal:
Zürich, Amt für Hochbauten

Engineering & Support:
MEVA Schalungs-Systeme AG, Seon